Mast Cell Tryptase
Triptaza
Qanda triptaza konsentrasiyasının təyini - mastositozun və allergik reaksiyaların diaqnostikası üçün istifadə edilən mastositlərin (mast hüceyrələri) aktivləşdirilməsinin əsas klinik və laboratoriya markeridir.
Triptase səviyyəsini bir neçə dəfə öyrənmək tövsiyə olunur: xəstəliyin klinik simptomları fonunda, simptomların dayandırılmasından bir neçə saat və bir neçə gün sonra. Triptazanın yarı ömrü, məsələn, histamindən daha uzundur, bu da triptazanı mast hüceyrələrinin aktivləşməsinin çox rahat klinik və laboratoriya markerinə çevirir. Əsas triptaza səviyyəsi yüksəlmiş xəstələr mastositoz üçün qiymətləndirilməlidir. 20 ng/ml-dən çox triptaza səviyyəsinin davamlı artması mastositozun diaqnozu üçün kiçik meyarlardan biridir. Sistemli mastositozun aqressiv gedişi ilə triptaza konsentrasiyası adətən yüksək dəyərlərə (200 ng/ml-dən çox) çatır. İmmunosupressiv dərmanların istifadəsi ilə triptaza konsentrasiyası azalır, buna görə də bu klinik və laborator marker mastositozun müalicəsini izləmək üçün istifadə edilə bilər. Qeyd etmək lazımdır ki, triptazanın davamlı artması mastositozun xarakterik, lakin tamamilə spesifik bir əlaməti deyil (spesifiklik təxminən 98%). Digər miyeloproliferativ xəstəliklərdə, xroniki böyrək çatışmazlığında və hətta sağlam insanlarda da müşahidə oluna bilər. Həmçinin, triptaza testinin mastositoz üçün həssaslığı təxminən 83% -dir, buna görə də mənfi nəticə xəstəliyi istisna etmir.
Analizin üsulu: Bərk fazada immunofluoressensiya (ImmunoCAP).
Analiz üçün hansı biomaterial istifadə edilə bilər? Venöz qan.
Analizə necə düzgün hazırlaşmaq olar? Testdən 30 dəqiqə əvvəl siqaret çəkməyin.
Analiz nə üçün istifadə olunur?
• Mast hüceyrələrinin aktivləşməsi simptomları ilə baş verən xəstəliklərin differensial diaqnostikası üçün (anafilaktik reaksiyalar, sistemli mastositoz);
• mastositozun immunosupressiv dərmanlarla müalicəsini izləmək.
Tədqiqat nə vaxt təyin olunur?
• Mast hüceyrələrinin aktivləşməsinin simptomları olduqda: dəri qaşınması, ürtiker, rinoreya, asqırma, öskürək, nəfəs darlığı, döş qəfəsində ağrı, lakrimasiya, hipotenziya, qarın ağrısı, ürək aritmiyaları, huşun itirilməsi və s.;
• ürtiker piqmentozun olması halında;
• mastositozun immunosupressiv preparatlarla müalicəsində.
Nəticələr nə deməkdir? İstinad dəyərləri: ‹ 11 µg/l.
Müsbət nəticə:
• mastositoz;
• kəskin miyeloblastik leykemiya;
• miyelodisplastik sindromlar;
• hipereozinofilik sindrom;
• allergiya;
• çapıq əmələ gəlməsi;
• heroin intoksikasiyası;
• miokard infarktı;
• politravma;
• hipoksiya;
• xroniki böyrək çatışmazlığı.
Mənfi nəticə:
• norma;
• mast hüceyrələrinin yerli aktivləşməsi (məsələn, qırtlaq ödemi);
• Əsasən bazofil deqranulyasiyası ilə vasitəçilik edilən anafilaksiyanın xüsusi halları;
• xəstəliyin effektiv müalicəsi.